Ως - Σαν, έτος 1942

Το παρακάτω είναι από την επιστολή-υπερασπιστική κατάθεση του Μανόλη Τριανταφυλλίδη προς το Πειθαρχικό Συμβούλιο του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη λεγόμενη Δίκη των Τόνων εναντίον του Ιωάννη Κακριδή, το 1942:

Έχει από καιρό αναγνωριστή, ότι η κ α θ α ρ ε ύ ο υ σ α δεν κατόρθωσε να επιτελέση όσα αξιώνομε από μια αληθινά εθνική γλώσσα. Όχι μόνο σαν όργανο της λογοτεχνίας, που από δεκαετίες την έχει εγκαταλείψει οριστικά, αλλά και σα γλώσσα της παιδείας, που νοθεύει το λαομορφωτικό της έργο, με το χάσμα που ανοίγει ανάμεσα στο λαό με τη γλώσσα του, και στη γλώσσα της παιδείας του, και ως μέσο ακόμη εξελληνισμού των ξενοφώνων. [Σ.Σ.: Το τελευταίο αυτό αναφέρεται στα Σλαβομακεδονόπουλα]

(από το: Η Δίκη των Τόνων, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, σελ. 140, παράγρ. 4)

Εδώ ο Τριανταφυλλίδης χρησιμοποιεί αδιακρίτως το «σαν» και το «ως», και μάλιστα κατά παράταξη! Σήμερα, παρά τα όσα εξαιρετικά έχει γράψει ο Γιάννης Η. Χάρης ενάντια στο σφαλερό τυφλοσούρτη που εισήγαγε ο Τζάρτζανος, ποιος/ά διορθωτής/τρια δε θα «διόρθωνε» την παραπάνω παράγραφο του Τριανταφυλλίδη, τρέποντας όχι το μειοψηφικό «ως» σε «σαν» αλλά τα πλειοψηφούντα «σα(ν)» σε «ως»; Για να μην πούμε για το "αναγνωριστή", που σχεδόν αποκλείεται να μην το τρέψουν σε "αναγνωρισθή (=> σθεί)"...

Οι επιμένοντες πολυτονικά

Το 1998 η «Εστία» ανατύπωσε τη «Δίκη των Τόνων». Η «Εστία» είναι ένας από τους πολλούς εκδοτικούς οίκους που επιμένουν πολυτονικά (που όμως οι ιστότοποί τους είναι όλοι μονοτονικοί! Είπατε τίποτα για σνομπισμό;). Αντιγράφω το οπισθόφυλλο:

Ἔχουν περάσει πενήντα ἕξι χρόνια ἀπό τήν πειθαρχική δίωξη τοῦ καθηγητῆ Ἰωάννη Κακριδῆ, πού ἔμεινε γνωστή στήν πνευματική ἱστορία τοῦ τόπου ὡς Ἡ δίκη τῶν Τόνων, ἀλλά τό περιεχόμενό της δέν ἔπαψε γι’ αὐτό νά εἶναι ἐπίκαιρο. Μπορεῖ ὁ καθηγητής Κακριδῆς νά δικαιώθηκε ὅταν ἡ Βουλή τῶν Ἑλλήνων ἀποφάσισε νά καθιερώσει τό μονοτονικό σύστημα ὡς ἐπίσημο τρόπο γραφῆς τῆς νεοελληνικῆς γλώσσας· μπορεῖ ἀπό τότε στά σχολεῖα μας νά διδάσκεται τό μονοτονικό καί τά περισσότερα βιβλία νά εκδίδονται χωρίς πνεύματα καί μέ ἕνα μόνο τόνο – ὅμως πόσοι συνεχίζουν νά ἐκφράζουν δημοσίως τήν ἀντίθεσή τους; Πόσοι ἐπιμένουν νά χρησιμοποιοῦν στά γραπτά καί στίς εκδόσεις τους τά πνεύματα καί τούς διαφοροποιημένους τόνους; Καί γιατί;

Ἡ “Ἑστία”, πού δημοσίευσε το 1943 τόν πλήρη φάκελο τῆς Δίκης τῶν Τόνων – μέ τίς ἀρχικές κατηγορίες, τήν ἀπολογία τοῦ Ι. (sic) Θ. Κακριδῆ καί τίς μαρτυρικές καταθέσεις διαπρεπῶν ἐπιστημόνων καί πολιτικῶν – ἀποφασίζει τώρα νά τόν ἀνατυπώσει, πιστεύοντας ὅτι ἡ μελέτη του θά διαφωτίσει ἕνα θέμα πού ἀποτελεῖ ἀκόμα πρόβλημα.

Η διατύπωση –νομίζουν πως– είναι κομψή και διακριτική, αλλά ποιος μπορεί να ξεγελαστεί; Αργά ή γρήγορα, συνειδητοποιείς ότι όχι μόνο η ανατύπωση, αλλά και τούτο δω το σημείωμα είναι γραμμένο πολυτονικά. Στη συνέχεια, αρχίζεις να σκοντάφτεις: Για κάτσε, γιατί λέει «πόσοι επιμένουν να χρησιμοποιούν (…) τα πνεύματα και τους διαφοροποιημένους τόνους; Και γιατί;» Ας ρωτήσουν τους ίδιους, στους οποίους συγκαταλέγεται και η αφεντιά τους! Ή μήπως το «γιατί;» θα το μάθουμε διαβάζοντας τις καταθέσεις των μαρτύρων κατηγορίας του Κακριδή του 1943; Γιατί άλλα «γιατί;» δεν μπορούμε να διαβάσουμε σε αυτό τον τόμο. Ώστε λοιπόν ο/η συντάκτης/τρια του σημειώματος μας δηλώνει εδώ ούτε λίγο ούτε πολύ ότι τον/την εκφράζουν τα επιχειρήματα των κατηγόρων του 1943, ότι δηλαδή το μονοτονικό είναι πρωτάκουστο και γλωσσικά ανατρεπτικό. Και αυτά εν έτει 1998!

Άρα, όταν λέει ότι «μπορεί ο καθηγητής Κακριδής να δικαιώθηκε όταν η Βουλή των Ελλήνων αποφάσισε να καθιερώσει το μονοτονικό σύστημα…», εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός. Ναι, μπορεί να ήρθαν ανάποδα τα πράγματα, αλλά εμείς συνεχίζουμε και αντιστεκόμαστε, όπως φαίνεται και από το ότι η Εστία παραμένει πολυτονική.

Και συνεχίζει: «Η ‘Εστία’, που δημοσίευσε το 1943 τον πλήρη φάκελο της Δίκης των Τόνων (…) αποφασίζει τώρα να τον ανατυπώσει, πιστεύοντας ότι η μελέτη του θα διαφωτίσει ένα θέμα που αποτελεί ακόμα πρόβλημα».

Μάλιστα! Αφού στο εν λόγω «πρόβλημα» η «Εστία» συντάσσεται με τους πολυτονιστές, μήπως θα ήταν πραγματικά πιο κομψό να είχε δώσει τα δικαιώματα της ανατύπωσης σε κανέναν άλλον, μονοτονικό εκδότη, αντί να γράφει «κομψά» και υπονομευτικά πολυτονικά σημειώματα στο οπισθόφυλλό της, που θα έκαναν τον Ι.Θ. Κακριδή, 57 χρόνια μετά τη μονοτονική έκδοση του επίμαχου βιβλίου του, να μελαγχολεί; Ή μήπως δεν ενδιαφερόταν κανένας άλλος εκδότης;

Paradigm

Ανάρτησα στο Translatum το εξής θέμα, που ίσως βρει ανταπόκριση από κανέναν και εδώ:

Ποια είναι η καλύτερη απόδοση για το paradigm ;

Στο παιχνίδι παίζουν 3 αγγλικοί όροι και 2 ελληνικοί (αλφαβητικά):

Example / Exemplar / Paradigm (3) Παράδειγμα / Υπόδειγμα (2)

Θεωρητική παρατήρηση:

Το πρόβλημα είναι ευρύτατο και ιστορικό, αφού ΟΛΟ το ελληνικό λεξιλόγιο αποτελεί δυνάμει πηγή λεξιπλασίας για τις Δυτικές γλώσσες. Άρα εμείς, που δεν κάνουμε το αντίστοιχο πράγμα με το λεξιλόγιο των Δυτικών γλωσσών παρά μόνο πολύ πρόσφατα (και συνήθως όχι για το ‘υψηλό’ κομμάτι του λεξιλογίου), είμαστε από χέρι χαμένοι, καταδικασμένοι να προσπαθούμε να αντιστοιχίσουμε ένα ξένο σύνολο λέξεων πλήθους 2χ (προκειμένου δε για τα αγγλικά, τα οποία χρησιμοποιούν και το γαλλικό λεξιλόγιο, ακόμα και 3χ!) σε ένα σύνολο χ. Αυτά ως προς τη θεωρία του πράγματος, όπου είμαι απασιόδοξος.

Ως προς την πράξη, τώρα:

Προσωπικά, δε νιώθω άνετος με την απόδοση της λέξης paradigm ως «παράδειγμα», εκτός κι αν τη γράφουμε συστηματικά με Π κεφαλαίο (όπως κάνουν οι Γάλλοι με τα état-κατάσταση και État-κράτος). Μου πηγαίνει πιο πολύ το «υπόδειγμα».

Το υπόδειγμα αντιστοιχεί στο exemplar, βέβαια, αλλά, παρά τη συρροή όρων, το paradigm μου φαίνεται πιο συγγενικό προς το «υπόδειγμα» παρά προς το «παράδειγμα».

Ξέρω βέβαια πως λέγεται ήδη ευρέως «παράδειγμα», αλλά το θεωρώ περίπτωση οιονεί «ψευτόφιλων» (προς στιγμήν μάλιστα σκέφτηκα να το κάνω προσθήκη στο νήμα False Friends).

Θέλω να ξέρω τη γνώμη των ενδιαφερομένων. Εγώ φαντάζομαι τις εξής περιπτώσεις που μπορεί να υποστηρίξει κανείς:

1) paradigm = παράδειγμα (συρροή με το example)

2) paradigm = Παράδειγμα (κεφαλαίο Π)

3) paradigm = υπόδειγμα (συρροή με το exemplar)

4) διαφωνώ με το paradigm = παράδειγμα, αλλά το δέχομαι γιατί έχει επικρατήσει

5) paradigm = κάτι άλλο (δηλώστε παρακαλώ)

Προσωπικά, ψηφίζω είτε 2 (ώστε να καλύψω και το 4), είτε 3.

Εσείς;

Ο Μέγας Αλέξαντρος και τα σκόρδα

Στο περσικό λεξικό διαπίστωσα ότι για τους Πέρσες ο Αλέξαντρος ήταν γιος του Δαρείου, λέει, ο οποίος είχε παντρευτεί την κόρη του Φιλίππου Ναχίντ. Επειδή όμως η ανάσα της βρόμαγε αφόρητα, ο Δαρείος την έστειλε πίσω στον πατέρα της. Αυτός τη γιάτρεψε με σκόρδο (iskandarūs), και γι' αυτό εκείνη έπειτα ονόμασε το γιο της Σκόρδο, δηλ. Ισκάνταρ, δηλ. Αλέξαντρο.
Εν τω μεταξύ, στη Wikipedia μαθαίνω ότι ο Φίλιππος αυτός ήταν, λέει, Ρωμαίος βασιλιάς.

دارا dārā, Holding fast; a possessor; God; Darius, son of Dārāb; the Darii, kings of Persia; a sovereign; lees, sediment;--dārā’i ḵẖirman, The owner of the crops (opp. to the gleaner);--dārā’i rūm, Alexander the Great;--dārā’i shu’ūn, A holder of honours and dignities;--dārā’i gūna, Lord of the species.

اسكندر iskandar, askandar, Alexander, said to be the son of Dārā, who married Nāhīd, daughter of Fīlqūs (Philippus). On account of her fetid breath, her husband sent her back to her father, who cured her by the use of iskandarūs, Garlic, whence her son's name.

اسكندروس iskandarūs, Garlic; name of the mother or son of Alexander.

Μαστούρας έτυμον, 2

Νεότερα για τη μαστούρα (για τα παλαιότερα, βλ. ανάρτηση «Μαστούρας έτυμον», 13 Νοεμβρ. ’07, και σχόλια Dr. Moshe, Νίκου Σαραντάκου και δικά μου εκεί):

Βρήκα λοιπόν στο διαδίχτυο ένα περσοαγγλικό λεξικό:

Steingass, Francis Joseph. A Comprehensive Persian-English dictionary, including the Arabic words and phrases to be met with in Persian literature. London: Routledge & K. Paul, 1892.

http://dsal.uchicago.edu/dictionaries/steingass/index.html

Έχουμε και λέμε:

1.
Το αραβικό (όπως το ονόμαζα εγώ) «mastur» = κρυμμένος, κρυφός, καλυμμένος, απόκρυφος, που το είχα εντοπίσει απλά γκουγκλάροντας, πράγματι υπάρχει στο παραπάνω περσικό λεξικό (που όμως, όπως λέει και ο τίτλος του, περιλαμβάνει και τις αραβικές λέξεις που υπάρχουν στην περσική γραμματεία), και γράφεται στο παραπάνω λεξικό mastūr:

مستور mastūr, Covered, concealed, hid, veiled; good, honest, abstaining from what is unlawful;--mastūr shudan, To lie hid, be veiled, abscond, disappear, be suppressed.

مستورات mastūrāt, pl. of—

Ενόψει όμως της επόμενης λέξης mast, το mastūr αυτό δε φαίνεται να σχετίζεται με τη μαστούρα, τουλάχιστον όσον αφορά τη μετάβαση της λέξης από τα περσικά προς τις ξένες γλώσσες (γιατί, εντός της περσικής, ποιος ξέρει;)

2.
Το mast, που το αναφέρει ως απώτερη περσική ρίζα του «μαστούρη» ο Γιαννουλέλλης (Νεοελληνικές Ιδιωματικές Λέξεις, Αθήνα 1982, σ. 61 — βλ. σχόλιο Dr. Moshe), και το αποδίδει ως «τοξικομανής - φιλήδονος», γράφεται στο παραπάνω λεξικό mast και αποδίδεται ως μεθυσμένος (κυριολεχτικά, και, μεταφορικά: έμπλεως), λάγνος, φιλήδονος, ηδυπαθής, μανιασμένος• επίσης, ζώο που βαρβατεύει. Δεν αποδίδεται όμως ως «τοξικομανής»• ίσως αυτό το «τοξικομανής» του Γιαννουλέλλη να είναι απλώς εσφαλμένη μετάφραση του αγγλικού intoxicated (όπως σ’ ένα άρθρο που διάβασα πρόσφατα, όπου κάποιος είχε μεταφράσει το physician «φυσικός» [physicist δηλαδή], ενώ σημαίνει «γιατρός»). Άλλωστε η ίδια η έννοια του «τοξικομανή» μού φαίνεται πολύ μοντέρνα. Ας δούμε λοιπόν τα λήμματα:

مست mast, Drunk, intoxicated; libidinous, lustful, wanton, furious; an animal in rut; (construed with uftādan, raftan, shudan, kardan, &c.); [masti ḵẖarāb, Exceedingly intoxicated, dead drunk;--masti ḵẖarāb u ālūda’i mayi nāb, Excessively drunk and polluted with neat wine;--masti sharābi gurūr, Intoxicated with the wine of temerity, i.e. rash;--masti tāmiḥ (guẕāra, lā-ya’qil, mastān), Dead drunk;--masti mudām (mudmin), Perpetually drunk; a habitual drunkard;]--must, Trouble, distress of mind, complaint, lamentation; root of galangale.

مستان mastān (pl. of mast), Drunken people, &c.; (fuller form of mast), Drunk, intoxicated, &c.

Θυμίζω ότι το μεν ΛΚΝ (αλλά και ο Μπαμπινιώτης, 1η έκδ. • ο Κριαράς δεν έχει τέτοιο λήμμα) θεωρεί πως η ελληνική λέξη «μαστούρης» έχει έρθει από τα τουρκικά (mastur), το δε Τουρκικό Λεξικό Redhouse ότι η τουρκική λέξη mastur, σπανιότερη μορφή της λ. mastor, έχει έρθει από τα ελληνικά! Αφού λοιπόν έτσι έχουν τα πράγματα, ίσως να μην έχει γίνει αλισβερίσι ανάμεσα στα ελληνικά και στα τουρκικά παρά η λέξη να έφτασε και στις δύο γλώσσες κατευθείαν από τα περσικά.

Να κι ένα πρωτότυπο σύνθετο του mast, ανάλογο αλλά όχι ίδιο με το δικό μας «ψωροπερήφανος»:

تفاقه مس fāqa-mast, One who is starving, but conceals his distress; a poor starveling who affects the airs of a wealthy man.

3.
Υπάρχει επίσης ένα māst, με α μακρό, μάλλον άσχετο (=τυρόπηγμα):

ماست māst, Sour, coagulated milk; mastic

που έχει και διάφορα χαριτωμένα σύνθετα:

گور ماست gor-māst, New cheese prepared from wild asses’ milk (Παρακαλώ: άγριες, όχι ήμερες γαϊδούρες! Θα ‘θελα να φάω από δαύτο!)

ماست مایه māst-māya, Rennet for curdling. (=πυτιά. Όσο για τη māya αυτή, είναι άραγε τούρκικη [ΛΚΝ] ή πέρσικη; Άσε μην μπλέξουμε πάλι!)

ماستابه māstāba, ماستاوه māstāwa, ماستبا māst-bā, Butter-milk strained, thickened, and dried; a dish dressed with dried sour milk. (Λες ο Μασταμπάς του Ηρακλείου να μην προέρχεται από τους πανάρχαιους μασταμπάδες-πυραμίδες της Αιγύπτου αλλά από το… βουτυρόγαλο; Θεός φυλάξοι!)

4.
Τέλος, υπάρχει ένα mast̤ (με γραμμή κάτω από το t), επίσης άσχετο, που σημαίνει διάφορα πράγματα, ορισμένα αρκετά ευτράπελα:

مسط mast̤ (v.n.), Squeezing with the hand a leathern bottle, or the intestines, in order to force out their contents; wringing (wet cloth); thrusting the hand into the matrix of a camel to extract the seed deposited there by a sorry sire [από χλεμπονιάρη επιβήτορα].

Να σημειώσω και κάτι άκρως εντυπωσιακό: φαίνεται πως τα περσικά έχουν ελάχιστο φθόγγο ο, και λίγο παραπάνω από ελάχιστο φθόγγο ε. Έχουν με φθίνον πλήθος κυρίως α (πάρα πολύ), μετά ι και μετά ου. Το ο μου φαίνεται να είναι 1 προς 500! Ξέρω, Χομεϊνί, Χαμενεϊ, η ιερή πόλη Κομ, κλπ. Αλλά στο λεξικό κουράστηκα να σκρολάρω για να βρω ένα ο!

The Mamas and the Papas in Athens! - no. 2

Αυτή τη φορά πέρασαν από τους τοίχους της πόλης (βλ. προηγούμενη ανάρτηση) στην τοπική εφημερίδα "Η Κυψέλη μας":

On the Air

Παντοδύναμη γλωσσικά η σφαίρα των μίντια.

Χτες άκουσα κάποιον κο Παταριά, αρμόδιο του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων, να μιλάει με εξωτερική σύνδεση στο ραδιοφωνικό σταθμό ΣΚΑΪ για το αν στο Πικέρμι προχωρά ή όχι η εδαφοτεχνική μελέτη για την ανέγερση σχολικού κτιρίου σ' ένα δημοτικό σχολείο, όπου τα παιδιά προς το παρόν κάνουν μάθημα μέσα σ' ένα κοντέινερ και σε διάφορες άλλες ατάκτως ερριμμένες προκάτ κατασκευές. Είπε λοιπόν:

"Σε μερικές εβδομάδες θα βγει στον αέρα η προκήρυξη του διαγωνισμού" (για το μερικές εβδομάδες δεν παίρνω όρκο).

Άραγε, όταν περάσει αυτό το (όποιο) διάστημα, τι θα πει; Ότι "η προκήρυξη του διαγωνισμού είναι στον αέρα";
Κανονικά, όταν λέμε για κάτι, π.χ. για το θέμα της ανέγερσης σχολικού κτιρίου, πως "είναι στον αέρα", εννοούμε ότι μπορεί και να μη γίνει, ότι όλα είναι μετέωρα και αβέβαια, χωρίς βάση. Αυτός όμως δανείστηκε την έκφραση από το "είμαστε στον αέρα", που αφορά τις ραδιοφωνικές μεταδόσεις (επηρεασμένος ίσως από το ότι ήταν ο ίδιος 'στον αέρα'), και τη χρησιμοποίησε για την προκήρυξη του διαγωνισμού.

Τόσο δύσκολο ήταν να πει ότι "σε μερικές εβδομάδες θα δημοσιευτεί η προκήρυξη του διαγωνισμού";

Μεταφραστικά σημεία και τέρατα, 1

Είδα στην τηλεόραση, στο κανάλι της Βουλής, την ταινία "Οι αρμονίες του Βερκμάιστερ", του Ούγγρου σκηνοθέτη Μπέλα Ταρ. Η μετάφραση ήταν από τα αγγλικά, της "Οπτικοακουστικής". Και τώρα, θαυμάστε:

[μουσικά] διαλείμματα (διάβαζε: διαστήματα) intervals
του Πυθαγόρα και του Αριστοξένος (έτσι όπως τον πρόφερε ο Ούγγρος ηθοποιός).
το οκτάβιο (διάβ.: η οκτάβα) (δις)
ορισμένες ψηλές υπογραφές (διάβ.: οπλισμοί της κλίμακας ή μέτρο) (signature)
σε Ε επίπεδη (διάβ.: σε μι ύφεση/μπεμόλ) (E flat)
εναρμονισμένα όργανα (διάβ.: εναρμόνια όργανα) (enharmonic)

Και μερικά γλωσσικά (περιέργως, αυτά δεν ήταν τόσο πολλά όσο οι μουσικές φρικαλεότητες):

συμβίβαση
δεν έχουμε ούτε πρόκειται να φύγουμε από εδώ
όταν κατεύνασε ο θόρυβος
συνεχή κούρδισμα (αυτό το "συνεχή" το λένε πολλοί στον προφορικό λόγο, κατά το σταχτής-σταχτί, αλλά να το γράφεις κιόλας, κομμάτι προχωρημένο...)

Δημήτρις

Δε γνωρίζω (ούτε με πολυενδιαφέρει) με ποιο σκεπτικό οι Χατζιδάκηδες έγραψαν τ' όνομά τους Χατζιδάκις, αλλά πάντως τώρα το φαινόμενο πέρασε και στα μικρά ονόματα: ενώ ένα από τα επιχειρήματα ενάντια στην άκρατη εφαρμογή της ετυμολογίας στην ορθογραφία μας ήταν και το θέμα των καταλήξεων –να μην καταντήσουμε δηλαδή να γράφουμε "Αριστοτέλης, Δημήτρις, Βασίλεις"–, και θεωρούνταν επιχείρημα μεστό κοινής λογικής, άρα πειστικό, να που ο διευθυντής έκδοσης του νέου περιοδικού "αλήthεια" γράφει τ' όνομά του "Δημήτρις Βεργέτης" (δεν είναι παρόραμα, γιατί έτσι υπογράφει και άρθρο του).



Γιατί όχι και Βεργέτις; Την έχει ψάξει καλά την ετυμολογία του επωνύμου του; Είναι σίγουρα από το μπερκέτ; Αλλά και το Μπερκέτης το ίδιο δε θα μπορούσε να αναχθεί σ' ένα αμάρτυρο *Μπερεκέτιος, άρα Μπερκέτις->Βεργέτις;

Αναφέρθηκα παραπάνω στην κοινή λογική. Αλλά βέβαια στο εν λόγω περιοδικό η κοινή λογική θεωρείται έτσι κι αλλιώς trash, αφού στις σελίδες του παρελαύνει όλος ο κατά Richard Dawkins [στο βιβλίο του "The god delusion" ("Η περί θεού αυταπάτη")] francophonyism –δηλ. οι γνωστοί και μη εξαιρετέοι Derrida, Lacan κττ.–, που καταγγέλθηκε τόσο εύστοχα από τους "άξεστους χοντροκέφαλους χωριάτες" φυσικούς Sokal και Bricmont, ενώ φιγουράρουν επίσης οι ντόπιοι αστέρες-νάνοι του είδους, Γ. Βέλτσος κττ.

Παρ' όλα αυτά, οι υπόλοιποι Δημήτρηδες (ή μήπως Δημήτριδες;!) συνεργάτες του περιοδικού αντιστέκονται στο "σήμπτωμα" (sic· ξέρετε, όπως η θρυλική πια "διαφωρά"...) Δημήτρις και γράφουν τ' όνομά τους Δημήτρης. Προς το παρόν τουλάχιστον...

Δύο ταφόπλακες

Το τεύχος Σεπτεμβρίου 2007 του μηνιαίου ενημερωτικού περιοδικού της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών "ΤΟΛΜΗ" κυκλοφόρησε με ολοσέλιδη φωτογραφία στο εξώφυλλό του το εξώφυλλο του βιβλίου Ιστορίας της Στ' Δημοτικού που αποσύρθηκε τελικά από το Υπουργείο Παιδείας, και με λεζάντα (πολυτονική) σαν κορδέλα στο κάτω μέρος του βιβλίου: "Επιτέλους αποσύρθηκε!"

Στη συνέχεια, το τεύχος Οχτωβρίου 2007 του περιοδικού "ΑΡΔΗΝ" του Γιώργου Καραμπελιά κ.ά. κυκλοφόρησε με κεντρική φωτογραφία (αλλά μικρότερων διαστάσεων) στο εξώφυλλό του το εξώφυλλο του ίδιου βιβλίου Ιστορίας μ' ένα παχύ κόκκινο Χ πάνω του, με λεζάντα (μονοτονική) στ' αριστερά της φωτογραφίας: "μια στρατηγική ήττα του νεο-οθωμανισμού και της φιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης", και με τίτλο κάτω από τη φωτογραφία: "ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ". Σημειωτέον ότι δεν υπάρχει μέσα στο περιοδικό, εκτός κι αν στραβώθηκα, άρθρο σχετικό με την απόσυρση του βιβλίου. Μάλλον είχε μαλλιάσει η γλώσσα τους να γράφουν γι' αυτό στα προηγούμενα τεύχη κι έτσι θεώρησαν περιττό να σχολιάσουν την απόσυρση περισσότερο απ' ό,τι με τη λεζάντα περί νεο-οθωμανισμού κλπ.

Ώστε η μεν Εκκλησία χαιρετίζει απλά το γεγονός, ο δε Καραμπελιάς και οι συν αυτώ μιλούν για ήττα του νεο-οθωμανισμού και της φιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης.

Διάδρομοι τυφλών

Τα τραπεζοκαθίσματα του καφενείου του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου έχουν καταλάβει (όχι μόνο στο σημείο της φωτογραφίας αλλά και σε όλη τη διαδρομή κάτω από το στέγαστρο του καφενείου) το διάδρομο τυφλών. Κανέναν δεν απασχολεί το θέμα, ούτε καν την τουριστική αστυνομία, ως ώφειλε, αφού οι πελάτες αυτού του καφενείου είναι κατεξοχήν τουρίστες, και άρα μπαίνει θέμα "βιτρίνας" της χώρας. Ψύλλοι στ' άχυρα, δηλαδή (ας θυμηθούμε και την περίφημη "πιλοτική" διαγράμμιση για τα αναπηρικά καροτσάκια στην οδό Σόλωνος και, γενικότερα, το λεγόμενο "post-Olympic stress")...

Αλλά μήπως 10 μέτρα δίπλα από το Ιστορικό Δημαρχείο της Πλατείας Κοτζιά ή όπως αλλιώς λέγεται τώρα, δεν έβαλαν έναν κάδο (50 τόνων) για μπάζα ακριβώς πάνω στο διάδρομο τυφλών; Φανταστείτε την πρόσκρουση...

Μετάφραση, απόδοση, μεταγραφή, μεταγλώττιση...

Σε σχέση με τη γνωστή διχογνωμία, πώς πρέπει να ονομάζεται η ενδογλωσσική μετάφραση, και πότε πρέπει να θεωρείται ενδογλωσσική, να παραθέσω ένα τεκμήριο από άλλη γλώσσα. Βρήκα την εξής φράση, γραμμένη από Τουρκάλα πανεπιστημιακό (κοινωνιολόγο):

(ο τίτλος ενός βιβλίου της δεκαετίας του 1890)...translated from Ottoman into modern Turkish by...., and into English by myself.

και παρακάτω για ακόμα πιο πρόσφατα:

I would like to thank .... for translating this and the subsequent articles [σ.σ.: δημοσιευμένα στην Τουρκία το 1924] from the original [σ.σ.: δηλ. τα "οθωμανικά"!] into Turkish.

The Mamas and the Papas in Athens!

Φωτίζου, φωτίζου...

Ροχαλοεπιθέσεις από σπουδαστές του Ταλμούδ ενάντια σε Χριστιανούς κληρικούς στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ. Και εις ανώτερα!

Maria Callas was here

Πήγα χτες στην Έκθεση της Βουλής, Φιλελλήνων και Μητροπόλεως, για τα 30χρονα από το θάνατο της Μαρίας Κάλλας. Στις παρακάτω πανάθλιες φωτογραφίες (λόγω που ήταν από πάνω οι λάμπες, και αντανακλάται το είδωλό τους) βλέπουμε στη μια τη Μαριάννα/Μαίρη Καλογεροπούλου με δυο φίλες της στο Καβούρι. Λοιπόν αυτός ο βράχος που φαίνεται από πίσω πρέπει να είναι το γνωστό σε όλους τους λουόμενους του Καβουριού νησάκι που είναι προσβάσιμο με τα πόδια από την αμμουδιά, καθότι τα νερά είναι σούπερ ρηχά. Συγκινήθηκα που έχω πατήσει κι εγώ στο ίδιο μέρος με αυτή την κοπέλα. Μπανάλ, θα μου πείτε, αλλά δεν είναι ένα μέρος όπως το Ηρώδειο, οπότε το πράγμα είναι όντως αναμενόμενο, αφού η γυναίκα ήταν επαγγελματίας της μουσικής, αλλά αυτό το άσημο νησάκι.



Στην άλλη φωτογραφία βλέπουμε την τάξη της δασκάλας της, Ελβίρας δε Ιδάλγο, να έχει βγει βόλτα στο Πεδίο του Άρεως. Είναι η γνωστή λεωφόρος Ηρώων, με τις προτομές των Αγωνιστών του '21. Το ωραίο είναι ότι, καθώς το Πεδίο του Άρεως έχει μόλις μετατραπεί σε πάρκο (από τον Μεταξά, αν δεν κάνω λάθος, που δεν είπε αυτός το ΟΧΙ, κατά τον Λαζόπουλο), τα δέντρα είναι εντελώς χαμηλά κι έτσι φαίνεται από πίσω ο Λυκαβηττός! Μοναδική θέα, όντως, για έναν Κυψελιώτη!

Μαστούρας έτυμον

Ψάχνοντας μια λέξη, έπεσα σ' ένα άρθρο ενός κοινωνικού ανθρωπολόγου για τους φόνους τιμής που διαπράττουν οι άντρες Μουσουλμάνοι στην Ευρώπη. Πολύ ενδιαφέρον.

Ποια λέξη όμως έψαχνα; Τη λέξη μαστούρα. Στο Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής λέει ότι προέρχεται από το τουρκικό mastur. Έψαξα όμως τη λέξη στο τουρκοαγγλικό λεξικό Seslisozluk και δε γράφει τίποτα. Τελικά, φαίνεται πως η λέξη είναι όχι τούρκικη αλλά αραβική και σημαίνει "κρύβω, καλύπτω" κττ. Λέω "φαίνεται", γιατί δεν μπόρεσα να γράψω τη λέξη μέσα σε αραβοαγγλικό λεξικό, καθότι σου ζητάνε να τη γράψεις σε αραβική γραφή. Σε αναζήτηση όμως στο Google μού έβγαλε μερικά αποτελέσματα σε λατινικό αλφάβητο. Φαίνεται, π.χ., πως ένας κρυμμένος ιμάμης ονομάζεται "αλ-μαστούρ". Μνεία της λέξης υπάρχει και στο παραπάνω άρθρο του ανθρωπολόγου.

Αυτό το καταπώς φαίνεται λάθος του ΛΚΝ μού θύμισε ένα αρθράκι που είχα διαβάσει πριν από καιρό για την άγνοια αυτών των γλωσσών από αυτούς που καταρτίζουν τα ετυμολογικά λήμματα στα λεξικά μας. Το αρθράκι εκείνο μιλούσε για την ετυμολόγηση της λέξης "μπουζούκι". Φαίνεται πως, εκτός κι αν κάνω λάθος, το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση της "μαστούρας".

Τώρα, γιατί και πώς το "κρύβω, καλύπτω" κατέληξε να σημαίνει σε μας "κάνω κεφάλι", ουκ έχω ειπείν ουδέν.

ΥΓ. λίγες μέρες αργότερα: Κοιτάξτε τα σχόλια, για διορθώσεις του περιεχομένου. Επίσης, πρόσθεσα σύνδεσμο στη λέξη "αρθράκι".

Τσάιναταουν στο Σύνταγμα

Τα κινέζικα μπαίνουν ολοένα περισσότερο στην ποπ κουλτούρα. Η μούρλα με τα τατουάζ είναι γνωστή. Πριν από κάνα μήνα μπήκα στο "Γρηγόρη - Μικρογεύματα" της Καραγιώργη Σερβίας κι έξω απ' την τουαλέτα είχε τα εξής σήματα:


Πάντως, τα πιο καθαρά σύμβολα που έχω δει σε τουαλέτα (σε φωτογραφία όμως, όχι στην πραγματικότητα), είναι τα εξής:

30 χρόνια Σπυριδούλα

Την Παρασκευή 2 Νοεμβρίου, στις 22.30, στο "Κύτταρο", θα εμφανιστεί σε επετειακή συναυλία το ροκ συγκρότημα Σπυριδούλα, με διάφορους επώνυμους guests αλλά και μ' έναν-δυο ανώνυμους, όπως η αφεντιά μου, που χρημάτισα τραγουδιστής τους το '77-'78 (πριν από και, για ένα διάστημα, παράλληλα με τον Παύλο Σιδηρόπουλο).

Οι ριζοσπάστες του πεσμένου δέντρου

Ο ΣΥΡΙΖΑ διοργανώνει εκδηλώσεις για τα 90 χρόνια της Οχτωβριανής δήθεν Επανάστασης. Πόσα χρόνια ακόμα και πόσες επέτειοι θα τους χρειαστούν ώσπου να αναγνωρίσουν ότι δεν ήταν επανάσταση αλλά πραξικόπημα; Ένα κομματικό πραξικόπημα, που, αντί να βάλει στη θέση του αλλοτριωμένου εργάτη της καπιταλιστικής κοινωνίας τον μαρξικό Νέο Αδάμ, έβαλε το Νέο Δούλο του Μονοκομματικού Κράτους.
Τόσο ριζοσπάστες!

Συγκέντρωση Falun Gong στο Σύνταγμα

Χτες, 9 Αυγούστου ’07, στις 10 η ώρα το βράδι, βρέθηκα στο Σύνταγμα κι έπεσα πάνω σε μια συγκέντρωση οπαδών του Falun Gong, της γνωστής κινέζικης σέχτας που υφίσταται άγριες διώξεις από το κινεζικό κράτος, το οποίο τη θεωρεί κίνδυνο για το καθεστώς. Και σίγουρα είναι, από μιαν άποψη, αφού τάσσεται ανοιχτά κατά του μονοκομματικού κράτους, και μάλιστα μια εφημερίδα που πρόσκειται σ’ αυτήν έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό μια καμπάνια, που ωθεί όσους Κινέζους είναι γραμμένοι στο ΚΚΚ να αποχωρήσουν.
Βασικά επανέλαβαν τις καταγγελίες τους ότι το κινεζικό κράτος κάνει μεταμοσχεύσεις οργάνων κρατουμένων μελών του Falun Gong χωρίς τη συγκατάθεσή τους, και μάλιστα όχι μόνο αφού πεθάνουν αλλά και ζωντανών, και αναφέρθηκαν σε όλο το φάσμα των διώξεων που υφίστανται και των καταπατήσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων τους.
Καθώς πλησιάζουν οι Ολυμπιακοί του Πεκίνου, εντείνονται οι προσπάθειες των κάθε λογής κατατρεγμένων του κινεζικού κράτους (και υπάρχουν πολλοί) να προβάλουν, ακόμα και εντός Κίνας, τα παθήματά τους, καθώς το Πεκίνο, προκειμένου να διατηρήσει μια μίνιμουμ δημόσια εικόνα, εικάζεται ότι αναγκαστικά θα αφήνει κάποια περιθώρια έκφρασης στους διαμαρτυρόμενους, αντί να προσφεύγει από την πρώτη στιγμή στην καταστολή.
Πέρα από το σοβαρό του θέματος, υπάρχει και το ελαφρώς ευτράπελο: ο ομιλητής μιλάει αγγλικά, αλλά ανάθεμα κι αν κατάλαβα δέκα λέξεις. Τα μιλούσε «αλά κινέζικα». Ίσως βέβαια η συγκέντρωση να απευθυνόταν κυρίως στους Κινέζους που ζουν στην Αθήνα, οπότε σίγουρα αυτοί θα καταλάβαιναν τα αγγλικά του! Πάντως, το “Thank you very much, thank you” του τέλους ακούγεται καθαρά… Μη νομίσετε ότι φταίει η ποιότητα του βίντεο, που δεν καταλαβαίνετε και πολλά: τόσα καταλάβαινα κι εγώ, που ήμουν παρών. Τέλος πάντων: υπήρχε και Έλληνας ομιλητής.



Τα συνθήματα που φαίνονται στο κλιπ είναι “Human rights abuse cannot co-exist with Beijing Olympics ”, ελληνιστί «Πεκίνο: Εγκλήματα και Ολυμπιακοί δεν πάνε μαζί».
Οι συντελεστές της συγκέντρωσης κρατάνε διάφορες, ευρωπαϊκές κυρίως, σημαίες, και βέβαια τα συνθήματά τους. Πάνω από την κεντρική σκηνή της εκδήλωσης κρέμονται ομοίως σημαίες. Στο τέλος του κλιπ τρεμοπαίζουν, στο βάθος πίσω, τα φωτισμένα παράθυρα του χτιρίου της Βουλής.
Το στιλ της εκδήλωσης είχε στοιχεία κοινά με τις δικές μας, αλλά και έναν αέρα διαφορετικότητας. Οι πανοβασταχτές ήταν ακίνητοι και αμίλητοι• επίσης, δεν κάπνιζαν (Falun Gong γαρ). Η παρουσία της αστυνομίας ήταν αισθητή και μέσα στην πλατεία, σε μιαν απόσταση 20 περίπου μέτρων πίσω από τους (λίγους, καμιά 200αριά) συγκεντρωμένους, χωρίς όμως διμοιρίες ΜΑΤ, απλώς κάποιους μπερεδοφόρους που κρατούσαν γουόκι-τόκι.

Τα μπάνια του λαού και η μαντίλα

Νεαρή μουσουλμάνα κάνει μπάνιο με τα ρούχα και με μαντίλα. Καβούρι, 10 Αυγούστου 2007.

Το Φανάρι του όντως κυνικού Διογένη

Ουκ εις μάτην αποκλήθηκε κυνικός ο Διογένης. Όχι από το γυμνάσιο Κυνοσάργους, όπως λένε οι ξενέρωτοι στα βιβλία τους, αλλά από το ότι το "Φανάρι" του έχει γίνει για τους "άνδρες Αθηναίους" τόπος χεσίματος των σκυλιών τους. Στο παρακάτω βιντεάκι, τα μαύρα στίγματα που φαίνονται παντού είναι όλα σκυλοκούραδα:

"Ποδήλατα στην πόλη και μέσα στο μετρό!"

Η πορεία διοργανώθηκε σήμερα 20 Οχτωβρίου 2007 από τους Ποδηλάτ-ισσ-ες (www.podilates.gr) σα μια προσπάθεια πίεσης και διαμαρτυρίας για την αδιαφορία του Κράτους και της διοίκησης του Δήμου Αθηναίων, που δεν εφαρμόζουν τη λεγόμενη Μελέτη [του Θάνου] Βλαστού για τη δημιουργία ποδηλατοδρόμων, παρά το ότι η μελέτη αυτή παραγγέλθηκε από τον ίδιο το Δήμο (ή από το Υπουργείο Μεταφορών: δεν ξέρω καλά) και έχει εγκριθεί.

Η πορεία είχε καλή προσέλευση· μαζεύτηκαν γύρω στα 800 άτομα. Το σύνθημα που κυριάρχησε ήταν:

"Αυτό, αυτό, / αυτό είναι σωστό, / ποδήλατα στην πόλη / και μέσα στο μετρό" (ή και "... / ποδήλατα στους δρόμους, / στα τρένα, στο μετρό").

Άλλο που ακούστηκε ήταν:

"Δεν είμαστε Παπούα, / δεν είμαστε Ζουλού, / είμαστε η λύση / του κυκλοφοριακού".

Η πορεία ξεκίνησε στις 12.50 από το άγαλμα της Αθηνάς στο Πεδίο του Άρεως (λεωφ. Αλεξάνδρας), ανέβηκε την Αλεξάνδρας, έστριψε δεξιά στη Βασ. Σοφίας, έφτασε στο Σύνταγμα και έστριψε αριστερά στην οδό Φιλελλήνων. Στις 13.50, και ενώ η πορεία έστριβε από την οδό Φιλελλήνων αριστερά στην Αμαλίας, άρχισε να βρέχει, ευτυχώς όχι πολύ δυνατά. Η πορεία κατέβηκε την Πανεπιστημίου, έφτασε στην Ομόνοια και τέλος στην 3ης Σεπτεμβρίου, αμέσως μετά τη Χαλκοκονδύλη, όπου τα ποδήλατα άρχισαν να παρατάσσονται κατά μήκος της διαχωριστικής γραμμής ανάμεσα στη δεξιά και στη δεύτερη από δεξιά λουρίδα της 3ης Σεπτεμβρίου. Τότε, στις 14.10, άρχισε το βάψιμο με κίτρινο χρώμα της συμβολικής ποδηλατολουρίδας, συμβολικής όχι μόνο γιατί δεν υπάρχει τέτοια απόφαση από το Κράτος, αλλά και γιατί η μελέτη Βλαστού προβλέπει στην πραγματικότητα τη διαπλάτυνση του πεζοδρομίου ώστε να καλύψει όλη τη σημερινή δεξιά λουρίδα της 3ης Σεπτεμβρίου και την κατασκευή ποδηλατόδρομου πάνω σ' αυτή τη διαπλάτυνση, ενώ το βάψιμο έγινε πάνω στο οδόστρωμα της δεξιάς λουρίδας. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παρεξηγήσεις, αλλά τι να κάνουμε;

Το κλίμα ήταν ήρεμο και η αστυνομία συνεργάστηκε, με Ζητά που πήγαινε μπροστά και περιπολικά που είχαν κλείσει ορισμένες διασταυρώσεις. Τις περισσότερες βέβαια μικροδιασταυρώσεις τις είχαν κλείσει οι ίδιοι οι ποδηλάτες, με τη μέθοδος του "ταπώματος" (corking), όπου ένας-δύο ποδηλάτες τοποθετούνται ακίνητοι με τα ποδήλατα κάθετα στον άξονα του δρόμου, μπροστά από τα σταματημένα αυτοκίνητα, στο έβγα κάθε διασταύρωσης.
Πάντως η πορεία σταματούσε και σε πολλά κόκκινα, όχι τόσο από "σεβασμό" αλλά για να προλαβαίνει να καταφτάνει η ουρά της και να ενώνεται με την κεφαλή και επίσης για να δίνεται χρόνος ώστε να φωνάζονται τα συνθήματα, να χτυπιούνται τα παλαμάκια, ν' ακούγονται όλες μαζί οι σφυρίχτρες, να ομοφωνούν οι άναρθρες κραυγές. Στη διασταύρωση των Χαυτείων πολλοί σήκωσαν τα ποδήλατα στον αέρα "ως άλλοι Ηρακλείς", πράγμα που είχε μια δυνατή διάσταση.

Να και ένα από τα λίγα ποδήλατα με συρόμενο καρότσι για παιδί:



Να και το βάψιμο του δρόμου:



Το σύνθημα πάνω στην άσφαλτο:

Ελλάς, η χώρα με την ηγετική θέση στα Βαλκάνια

Πάντως το παρόν ταξί είναι όπως βλέπετε βουλγάρικο, έστω και αν διαφημίζει την Τράπεζα Πειραιώς. Προσέξτε σε πόσα μέρη έχει αναρτημένες τις τιμές. Οι δικοί μας οι ταξιτζήδες, με την "ηγετική θέση στα Βαλκάνια", χρεώνουν άμα λάχει 70 ευρώ τη διαδρομή Σταθμός Λαρίσης - Πλάκα. Θα πρέπει να βγει ένας νόμος που να τους υποχρεώνει να αναρτούν το τιμολόγιο από τη μύτη τους, σαν τους Αράπηδες, που λέει και ο Αλογοσκούφης...

Φυλή συνόγκαιρη του κόσμου

Πρόσφατα διάβαζα το Ελληνιστικό Πορτραίτο του Buschor, και είχε μια φωτογραφία πορτρέτου του Μενάνδρου. Ο εδώ αγαπητός επαγγελματικός μου συνεργάτης τού μοιάζει ώρες-ώρες πολύ:

Αυτή τη στιγμή μάλιστα, και μέχρι τις 31 Οχτωβρίου, τρέχει στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο η έκθεση "Πραξιτέλης", όπου εκτίθενται τέσσερις κεφαλές του Μενάνδρου.

Bunny girl

Hotel Kavantza, Olympia, Greece

Έχετε ξαναδεί ξενοδοχείο με ειδική αποθήκη για τη φούντα; Μην ξεχνάτε πως βρισκόμαστε στην "κατακαημένη" Ηλεία, όπου στο παρελθόν έχουν καεί εκτάσεις και εκτάσεις μόνο και μόνο για να εξαφανιστούν τα ίχνη των φουντοκαλλιεργητών. Το συγκεκριμένο άντρο βρίσκεται στην Ολυμπία, ονόματα δε λέμε...






Εντάξει, STAFF ήθελε να γράψει ο άνθρωπος...

Σκυλίσια ζωή

Στη φωτογραφία, τα αιωνίως ησυχάζοντα σκυλιά στο σταθμό του ΟΛΠ για τα κρουαζιερόπλοια, στα Καρβουνιάρικα του Πειραιά. Η μόνη περίπτωση να σηκωθούν, είναι να τους δώσει κάποιος φαΐ, αλλά και πάλι: από το χόντρος δεν μπορούν να κουνηθούν.

"Μη πετάτε τίποτα"

Είδα ένα δίσκο του Σαββόπουλου του 1994 με αυτό τον τίτλο, και μου έκανε εντύπωση, γιατί τον θυμάμαι το Σαββόπουλο, τον καιρό τού "Ζήτω το ελληνικό τραγούδι", να κριτικάρει κάποιον (όχι παρόντα στο στούντιο) για το ότι δεν έβαζε νι, λέγοντάς του: "Δηλαδή θα πούμε 'Κλείσε ΤΗ πόρτα, ρε!';" Πώς λοιπόν του ξέφυγε αυτό το "Μη πετάτε τίποτα" στο εξώφυλλο του δίσκου του;

Χώρες της Κεντρικής Ασίας

Χρόνια τώρα ήθελα να μάθω τα στοιχειώδη για τις χώρες της Κεντρικής Ασίας. Τελικά, έκατσα κι έφτιαξα ένα αρχείο Word με πέντε πράματα γι' αυτές. Μετά από προτροπή του γιου μου, το κρεμάω εδώ, μήπως ενδιαφέρει κανέναν:
Κεντρικής Ασίας Χώρες

Πίσω μου σ' έχω Σατανά...

Ιδού τι διάβασα στην εφημερίδα Το Θέμα, των Τριανταφυλλόπουλου-Θέμου, στο φύλλο της Κυριακής, 9ης Σεπτεμβρίου 2007, στη σελίδα 25 της ενότητας "Η ζωή μας", σελίδα που έχει για γενικό τίτλο "Αγγίγματα ψυχής", και για υπότιτλο "Αφηγήσεις, απόψεις, θέσεις, μικρά θαύματα της καθημερινότητάς μας", με επιμελητή κάποιον Σωκράτη Γκιόλια, sogi@alter.gr:

Ρήσεις

Γάβγιζε σαν σκύλος

Το πόσο αντιδρά ο διάβολος στην ευχή φαίνεται από το παρακάτω γεγονός που μου συνέβη το 1989: "Κάποιο μεσημέρι ανέβηκα στο λεωφορείο από τα γραφεία της Μητροπόλεως για να κατέβω στον Πειραιά. Αφού κάθισα σε κάποιο κάθισμα, έλεγα από μέσα μου το 'Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με'. Ύστερα από λίγο κάποιος κύριος ο οποίος καθόταν πίσω μου άρχισε να γαβγίζει σαν τον σκύλο! Και το έκανε συνέχεια. Ακόμα περισσότερο δε όταν άρχισα να λέω: 'Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησε τον δούλον σου'. Όλος ο κόσμος τον έβλεπε με απορία, μερικές γυναίκες δε έκαναν και τον σταυρό τους. Μάλιστα φοβήθηκαν τόσο πολύ, που τραβήχτηκαν από κοντά του! Κι αυτός με βλέμμα απλανές και αγριεμένο κοιτούσε προς τα έξω και ύστερα από δυο-τρεις στάσεις, σπρώχνοντας και μουγκρίζοντας, κατέβηκε από το λεωφορείο".
Με την ευχή καιγόταν ο διάβολος και ο δυστυχισμένος αυτός άνθρωπος γάβγιζε σαν τον σκύλο! (Του πρωτοπρεσβύτερου Στ. Κ. Αναγνωστόπουλου)


Να τι μπορείς να διαβάσεις εν έτει 2007 σε κυριακάτικη εφημερίδα στην Ελλάδα... Προσέξτε δε το αντιφατικό "με βλέμμα απλανές και αγριεμένο", για να καταλάβετε πόσο βιωμένη είναι η εμπειρία!

Ο Μαρξ για τον Πόλεμο του Οπίου...

It would seem as though history had first to make this whole people drunk before it could rouse them out of their hereditary stupidity.

Το πλήρες κείμενο στο http://www.marxists.org/archive/marx/works/1853/06/14.htm

Ερόικα του Κακογιάννη

Είδα απόψε την Ερόικα του Κακογιάννη (αγγλικός τίτλος: Our last spring), ταινία του 1960 με μουσική επένδυση Αργύρη Κουνάδη και καλλιτεχνική διεύθυνση Γιάννη Τσαρούχη. Πέρα από την όμορφη φωτογραφία, την ποιητική-ρομαντική ατμόσφαιρα και το γεγονός ότι οι δύο φίλοι, Αλέκος και Λοΐζος, είναι ως ηθοποιοί "άπαξ εμφανιζόμενοι" και μπορούν έτσι να μείνουν μέσα στη φαντασία μου αταύτιστοι με άλλους ρόλους, σαν άφθαρτοι Απόλλωνες του αετώματος της Ολυμπίας, με συγκίνησαν και οι τοποθεσίες:

α) το Ναύπλιο με την πλατεία, με το λιμάνι όπου στο βάθος πεδίου διακρίνεται η Λάρισα του Άργους, και με το "σχολείο" (στην ταινία), νυν παράρτημα Ναυπλίου της Εθνικής Πινακοθήκης·
β) η παραλία του Τολού σε π.Β. (προ Βιασμού) εποχή·
γ) το κάστρο της Ασίνης, και
δ) ο ναός της Αφαίας στην Αίγινα, με τη θέα του προς την άχτιστη ακόμα Αγια-Μαρίνα.

Εκείνο που δεν αναγνώρισα, ήταν το μεγάλο σπίτι του Λοΐζου. Βρίσκεται στο Ναύπλιο; Δεν το 'χω δει. Μπορεί κανείς να με φωτίσει;

Συνάντησα κι ευτυχισμένους τουρίστες!

Οι Πορτογάλοι ετούτοι το 'χουν ρίξει στο χορό, μες στη ζέστη του Ιουνίου, στην οδό Φιλελλήνων, στην έξοδο από την Πλάκα.

Πώς πέθανε ο βασιλιάς Πύρρος;

Του ήρθε κεραμίδα στο κεφάλι. Λένε πως του την έριξε μια Αργίτισσα, από μια στέγη. Στη φωτογραφία, οι τουρίστες κινδυνεύουν να τους έρθει νταμπλάς ένα ανάλογο μάθημα ελλαδογνωσίας. Ένα κομμάτι από το μπαλκόνι έχει ήδη καταπέσει. "Εις την οδόν των Φιλελλήνων" όλα αυτά.

Σκουπίδια στις παραλίες

Ας μη μιλήσω για τις γόπες, που είναι πιο πολλές από τους κόκκους της άμμου. Ας πάω στα πιο χοντρά. Χτες πήγα στο λιμανάκι της Βάρκιζας, εκείνο που έχει το καφενείο παρά θίν' αλός. Κάτσαμε στην απέναντι ακτή από το καφενείο. Ώρα 8.00 το πρωί. Την περασμένη εβδομάδα, στο ίδιο ακριβώς σημείο, είχε το μέσο όρο σκουπιδιών που περιμένεις. Χτες όμως είχε φοβερά σκουπίδια. Όπως ξέρετε, εκεί τα βράχια έχουν πολλές μικρές τρύπες, στρογγυλές ή και επιμήκεις, Ε λοιπόν, δεν υπήρχε σχεδόν τρύπα όπου τα ζώα που είχανε περάσει από κει να μην έχουν χώσει κι από ένα σκουπίδι. Κυρίως: μπουκάλια μπύρας, πλαστικά ποτήρια για φραπέ --με καλαμάκι ή χωρίς--, πακέτα τσιγάρα --τσαλακωμένα ή μη, ανάλογα με τη διάμετρο της τρύπας του βράχου, ώστε να χωρέσουν--, τενεκεδάκια από αναψυχτικά, αλλά και ρούχα πεταμένα, ένα χαλασμένο κράνος μοτοσικλέτας, σακούλες διάφορες με σκουπίδια, και ένα κουτάκι τσιγαρόχαρτο για στρίψιμο (επρόκειτο φαίνεται για εναλλαχτικούς βρομιάρηδες). Κι όλα αυτά όχι ένα από κάθε είδος, αλλά δεκάδες, και σε μια έκταση όχι παραπάνω από 5 επί 5 μέτρα, σε απόσταση δε 2 μέτρων από τη θάλασσα, ενώ ακριβώς απέναντι υπάρχουν κάδοι που έχει βάλει το καφενείο.
Διαπιστώνοντας το επίπεδο αυτών των "πολιτών" ("Προσκυνώ, τη χάρη Σου λαέ Μου... σκύβω το κεφάλι στη μεγαλοσύνη Σου..."), τους είμαι ευγνώμων γιατί, τουλάχιστον, δε μέθυσαν, να σπάσουν όλα εκείνα τα μπουκάλια, οπότε το μάζεμά τους θα ήταν αδύνατο. Γιατί κι αυτό συμβαίνει συχνά (βλ. παρακάτω). Όλα ήταν βαλμένα με μεγάλη τάξη... μέσα στις τρύπες του βράχου. Κάθε τρύπα και σκουπίδι.

Τι να κάνουμε; Πώς να αντιδράσουμε;

Παλιότερα πήγαινα με τη γυναίκα και τα παιδιά στην Αγια-Μαρίνα, αμέσως μετά το τούνελ του Καραμανλή. Άραζα όχι στην αμμουδιά που είναι το μαγαζί αλλά λίγο πιο πέρα, σε μια χαμηλή σπηλίτσα 3 επί 3 μέτρα. Την πρώτη φορά που πήγα, μου την έδωσε και άρχισα να καθαρίζω με τα χέρια, να μαζεύω ό,τι βρομιά υπήρχε (τη σπηλιά τη χρησιμοποιούσαν για να πετάνε διάφορα). Βρήκα και μερικές σακούλες, σκουπίδια κι αυτές, κι άρχισα να τις γεμίζω. Υπήρχε κίνδυνος κι από τα σπασμένα γυαλιά από τα μπουκάλια της μπύρας. Η γυναίκα μου αρνήθηκε να βοηθήσει. Τα παιδιά μου όμως μετά από λίγο τους καλάρεσε η ιδέα και τελικά μαζέψαμε καμιά 5αριά σακούλες και τις πήγαμε 200 μέτρα πιο κει, στο πάρκιν, όπου υπήρχαν κάποιοι (ελάχιστοι) κάδοι.
Την επόμενη Κυριακή, τα ίδια. Τη σπηλίτσα, που με μισή ώρα δουλειά (όχι λιγότερο!), την είχαμε κάνει εντελώς λαμπίκο, την είχαν ξανακάνει σκουπιδότοπο. Επιπλέον, τη χρησιμοποιούσαν για να χέζουν. Πού να τρέχουνε τώρα στο μαγαζί... Κι αν άλλωστε ήταν νύχτα με φεγγαράδα; Τέλος πάντων, τα καθάρισα κι αυτά, πιάνοντας τα σκατά ανάμεσα σε δύο βότσαλα κάθε φορά.
Μετά άρχισα να πηγαίνω με σακούλες απ' το σπίτι. Το μισάωρο καθάρισμα μπήκε στο πρόγραμμα.
Την τελευταία φορά που πήγα είχαν μόλις χέσει την προηγουμένη, και τα σκατά ήταν ακόμα φρέσκα, σα λιωμένη μπανάνα. Πώς να τα πιάσεις; Τέλος πάντων, τα 'πιασα με τα βότσαλα. Αλλά σιχάθηκα. Και αυτούς, και την παραλία, και τον κόσμο όλο. Δεν ξαναπήγα.
Ένα είναι σίγουρο: ότι αρνιόμουνα να κάτσω να κάνω μπάνιο με όλα αυτά τα σκουπίδια γύρω μου, έστω κι όταν δεν είχε σκατά. Μετά το καθάρισμα, αντιθέτως, ήταν πολύ ωραία. Βέβαια, αμέσως ερχόταν κόσμος, ο οποίος μάλιστα και βρόμιζε ο ίδιος και επιδίωκε να μας πάρει τη λιγοστή θέση, καθώς έβλεπε το μέρος καθαρό.
Τώρα, σε σχέση με το λιμανάκι της Βάρκιζας, αν ευκαιρήσω και ξαναπάω, θα πάω με σακούλες και με γάντια, και θα καθαρίσω. Αλλιώς δε γίνεται. Προτείνω λοιπόν σε όποιον διαβάσει τούτο εδώ και έχει την ίδια στάση απέναντι στα σκουπίδια να είναι προετοιμασμένος όταν πηγαίνει σε μια παραλία αυτού του είδους, να έχει μαζί του σακούλες και, ει δυνατόν, γάντια (κηπουρικής, καλύτερα), και να κάνει μια καθαριότητα του χώρου γύρω του. Το αίσθημα που θα νιώσει μετά είναι λυτρωτικό.

ΤΟ ΚΑΘΑΡΙΣΜΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΝΤΡΟΠΗ, ΑΚΟΜΗ ΚΙ ΑΝ ΚΑΘΑΡΙΖΟΥΜΕ ΤΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΑΛΛΩΝ.

Και τώρα, το βιντεάκι με τα σκουπίδια χωμένα σε κάθε τρύπα. Στο τέλος-τέλος κάνω κι ένα πανοραμίκ, για να ξέρουμε πού βρισκόμαστε. Το χτιριάκι που φαίνεται είναι το γνωστό καφενείο.

Καθαρισμός στις άκρες των δρόμων

Το αίσχος με τα σκουπίδια στους εθνικούς και επαρχιακούς δρόμους είναι γνωστό. Πρόπερσι πάντως είδα για πρώτη φορά να καθαρίζουν εθνικό δρόμο, με τα σκουπίδια μαζεμένα ανά 30 μέτρα σε μαύρες σακούλες, που περίμεναν το φορτηγό να τις πάρει. Ήταν στο δρόμο Λαμίας-Δομοκού, στις στροφές πάνω από τη Λαμία, πιο πάνω από το γυφτομαχαλά (εκεί να δεις σκουπίδι!) που βρίσκεται ακριβώς κάτω από τη τσιμεντοβιομηχανία.
Φέτος είδα μάζεμα σκουπιδιών και στο δρόμο Σχηματάρι-Βαθύ, προς τη Χαλκίδα. Βέβαια, ο οδηγός που καθόταν δίπλα μου και κάνει συχνά τη διαδρομή μού είπε πως το είχαν κάνει και πέρσι, αλλά, αφού μάζεψαν τα σκουπίδια και τα 'βαλαν στις σακούλες, μετά άφησαν τις σακούλες αμάζευτες για κάμποσες μέρες, με αποτέλεσμα να τις ανοίξουν τα ζώα, κι έπειτα έβρεξε και να 'σου πάλι τα σκουπίδια στο δρόμο. Τυπικά ελληνικό. Greece is Bouzouki, που έλεγε και η Μελίνα Μερκούρη.
Τέλος πάντων, είναι τόσο σπάνιο να δεις περισυλλογή σκουπιδιών στο ελληνικό επαρχιακό δίκτυο, ώστε συγκινήθηκα και το 'γραψα σε δύο βίντεο. Στο πρώτο βίντεο φαίνεται στα δεξιά ένας μαζωχτής, και αμέσως μετά μια σακούλα. Στο δεύτερο βίντεο φαίνονται οι σακούλες: είναι οι μαύροι όγκοι στα δεξιά του δρόμου, που πλησιάζουν με ταχύτητα και χάνονται, καθώς το πούλμαν τρέχει.

Τιμιότητας ηθική επιβράβευση

Επισκέφτηκα πρόσφατα το Αρχαιολογικό Μουσείο στο Καστέλι Κισσάμου, και μου έκανε πολύ καλή εντύπωση όχι μόνο το ίδιο το μουσείο αλλά και η συστηματική μνεία, στις λεζάντες των εκθεμάτων, των ονομάτων των απλών ανθρώπων, μη αρχαιολόγων, που βρήκαν αρχαιότητες στο χωράφι ή στο σχολείο ή όπου αλλού και τις παρέδωσαν στις αρχές. Όχι βέβαια πως ο μικρομεσαίος αρχαιοκάπηλος, ο αγρότης δηλαδή και οι διαμεσολαβητές που θα προωθήσουν το εύρημα προς τους εμπόρους/αγοραστές, θα συγκινηθεί και θα πάψει να καπηλεύεται τις αρχαιότητες, που δεν του ανήκουν, αλλά, εν πάση περιπτώσει, είναι ένα κίνητρο προς όσους έχουν μια στοιχειώδη τσίπα, ή προς όσους το χρήμα εμίσησαν αλλ' ουχί την δόξαν. Έτσι κι αλλιώς, το εύρημα δεν είναι πάντοτε εμπορεύσιμο. Άσχετα όμως απ' αυτό, η μνεία του ονόματος είναι καλή και μπορεί να είναι κίνητρο για κάποιους.

Πεζοδρόμου ξεδόντιασμα

Ιούλιος 2007. Τέλος της οδού Αποστόλου Παύλου, στο σημείο που συναντιέται με τη Διονυσίου Αρεοπαγίτου και το δρόμο προς το λόφο του Φιλοπάππου. Ένα-ένα τα κολονάκια που εμποδίζαν την κυκλοφορία των αυτοκινήτων (για τις μηχανές, καλά, δεν το συζητάμε καν) πέφτουν. Αδιαφορία πλήρης.

Λατέρνας σκύλευση

Ακούω συχνά στο κέντρο της πόλης κάτι λατέρνες σκέτο δράμα. Προφανώς δεν υπάρχει πια κανένας τεχνίτης να τις επιδιορθώσει και να "καρφώσει" νέες μελωδίες, με αποτέλεσμα το άκουσμα να είναι καταθλιπτικά ξεχαρβαλωμένο. Αναρωτιέμαι αν υπάρχει άνθρωπος που να ρίχνει δεκάρες σ' αυτά τα μουσικά γκρανγκινιόλ, όταν παραδίπλα στους ίδιους δρόμους παίζουν μπάντες ολόκληρες. Καλύτερα θα 'ταν τα γερόντια αυτά ν' απλώνουν στην ψύχρα το χέρι, όπως τόσοι άλλοι αξιοπρεπείς ζητιάνοι. Αλλά λατερνατζήδες; Ποιον κοροϊδεύουν;
Αρχές Ιουλίου άκουσα το nec plus ultra. Η ηχογράφηση δεν είναι η καλύτερη, υπάρχει και ο θόρυβος των οχημάτων, γωνία Πανεπιστημίου και Αιόλου, αλλά πάντως κάτι ακούγεται. O "λατερνατζής" γυρνά τη μανιβέλα κάθε 2 λεπτά της ώρας· δεν πρόσεξα αν είναι συντονισμένος με το "Σταμάτη" της διασταύρωσης. Το άκουσμα είναι κάτι μεταξύ free jazz piano και Schoenberg της ατονικής περιόδου, υπό τα όμματα του Βασίλη Αυλωνίτη και της τσιγγάνας του:



Στην παρακάτω φωτογραφία, δε, προσέξτε τα αηδή συνθήματα και κυρίως το ραδιοφωνάκι. Ε, να περνά κι η ώρα, βρ' αδερφέ...

Αλήτες, ψεύτες, απατεώνες

Παλιά, τα ιατρικά έξοδα ("νοσήλια") εκπίπτονταν από το εισόδημα, με αποτέλεσμα να μπορούν ακόμη και να σε κατεβάσουν ολόκληρο φορολογικό κλιμάκιο, να σε περάσουν δηλ. σε χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή.

Στη συνέχεια, η "σοσιαλιστική" κυβέρνηση Σημίτη έπαψε να τα αφαιρεί από το εισόδημα και άρχισε να τα αφαιρεί από το φόρο, να τα θεωρεί δηλαδή μείωση φόρου και όχι, όπως πριν, έκπτωση από το εισόδημα. Το αποτέλεσμα ήταν (το μαντέψατε!) αύξηση του τελικού ποσού που έπρεπε να πληρώσει ο φορολογούμενος.

Φέτος, με το ίδιο εισόδημα όπως και πέρσι, μου βγήκε να πληρώσω φόρο 30% περισσότερο.
Τρελάθηκα! Πώς γίνεται, αφού οι φορολογικοί συντελεστές είναι οι ίδιοι με πέρσι;

Στον πρόλογο του φυλλαδίου με τις οδηγίες για τη συμπλήρωση της δήλωσης φόρου εισοδήματος, ο υπουργός αναφέρει μία-μία τις ελαφρύνσεις που εισήγαγε φέτος (ανθυποπεριπτώσεις των υποπτεριπτώσεων), αλλά για επιβαρύνσεις λόγος κανείς. Μυστήριο!

Τελικά, τη βρήκα την άκρη. Είναι τα νοσήλια, που έλεγα στην αρχή. Από φέτος, αντί να αφαιρείται από το φόρο το σύνολο του ποσού των νοσηλίων, αφαιρείται μόλις το 20%, δηλ. το 1/5 του ποσού των νοσηλίων! Αν δηλαδή ο φόρος που αναλογεί στο εισόδημά σας είναι 2000 ευρώ αλλά ξοδέψατε για την υγεία σας 1000 ευρώ, δε θα πληρώσετε φόρο 2000-1000 = 1000 ευρώ, όπως θα πληρώνατε έως πέρσι, αλλά 2000-1000*20%, δηλ. 2000-200 = 1800 ευρώ. Το ότι τα 800 αυτά ευρώ παραπάνω δεν τα φάγατε στα μπουζούκια αλλά τα ξοδέψατε σε γιατρούς και νοσοκομεία διόλου δεν απασχολεί την "κοινωνικά ευαίσθητη" κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.

Το γεγονός ότι στον πρόλογο του φυλλαδίου οδηγιών, που υπογράφεται από τον αρμόδιο υπουργό, η επιβάρυνση αυτή δεν αναφέρεται καθόλου, αποτελεί απόκρυψη της αλήθειας και σκαστή περίπτωση παραπληροφόρησης.

Πολύδωρας και λεωφορειολουρίδες

Εσχάτως ο μίστερ Πολύδωρας, στο πλαίσιο έκτακτων μέτρων για τον έλεγχο των Εξαρχείων, έβαλε μια κλούβα να σταθμεύει μόνιμα στη δεξιά καθώς ανεβαίνουμε πλευρά της οδού Ακαδημίας, 20 μέτρα πριν από τη Χαριλάου Τρικούπη, καταλαμβάνοντας έτσι στο διηνεκές τη λεωφορειολουρίδα. Όλα τα λεωφορεία, τρόλεϊ κλπ. είναι υποχρεωμένα να προσπερνούν την κλούβα από τ' αριστερά. Και ξέρουμε βέβαια πόσα ΜΜΜ περνούν από κει κάθε πεντάλεπτο. Η απόλυτη περιφρόνηση προς τον ΚΟΚ και τους πολίτες...

Ψέλια, ενώτια, περίαπτα, και το κακό συναπάντημα

Διαβάζοντας σήμερα την επιφυλλίδα του Παντελή Μπουκάλα για τα "σουτ εντός παιδιάς" στο μπάσκετ, όπου αναφέρει το Ροΐδη, ο οποίος έγραφε πολύ σωστά ότι καταντάμε να χρησιμοποιούμε δήθεν ελληνικές λέξεις που δεν τις καταλαβαίνουμε διόλου, μόνο και μόνο για να αποφύγουμε τη χρήση δήθεν ξένων λέξεων, θυμήθηκα τη λέπρα των περισσότερων αρχαιολόγων μας, που χρησιμοποιούν ακόμα και στις λεζάντες στις προθήκες των μουσείων μας λέξεις ακατανόητες στους "μη ειδικούς", όπως ψέλιο, ενώτιο, περίαπτο και άλλες ων ουκ έστι, δυστυχώς, αριθμός, με αποτέλεσμα εντελώς πραγματικό και θλιβερό να κοιτάς την αγγλική μετάφραση παραδίπλα για να καταλάβεις περί τίνος πρόκειται... bracelet, earring, pendant... ώστε μετά να εξηγήσεις στους αμύητους φίλους σου ότι πρόκειται πολύ απλά για βραχιόλια, σκουλαρίκια, μενταγιόν. Και αυτό, το να αναγκάζεσαι να διαβάσεις την αγγλική μετάφραση για να καταλάβεις, πολλοί το λένε εξελληνισμό της γλώσσας. Η απόλυτη διαστροφή!

Η "σοβαρή" Νέα Ελληνική Τηλεόραση

Προ ημερών έβλεπα το βραδινό δελτίο των 9.00 στη ΝΕΤ.

Ξεκινά η Χούκλη με πρώτη είδηση "Ευρώπη, ώρα μηδέν", για το ενδεχόμενο αποτυχίας του Συμβουλίου των ηγετών των 27 στο Βερολίνο, που είχε σκοπό την επανέναρξη των διαδικασιών για τη σύναψη της νέας περιορισμένης συνθήκης της ΕΕ, μετά την καταψήφιση του Ευρ. Συντάγματος από τους Γάλλους και τους Ολλανδούς. Συνδέεται με το Βερολίνο και οι ανταποκριτές της ΝΕΤ εκεί αρχίζουν να περιγράφουν την κρίση και το ενδεχόμενο αποτυχίας της συνόδου. Όλοι δείχνουν άκρως προβληματισμένοι.

Ξαφνικά, η Χούκλη σταματά τη σύνδεση με το Βερολίνο, για να μεταδώσει την... απονομή του τίτλου του πρωταθλητή μπάσκετ στον Παναθηναϊκό, ο οποίος μόλις είχε νικήσει τον Ολυμπιακό στο ΣΕΦ.
Η νέα αυτή σύνδεση κράτησε γύρω στα 10 λεπτά, γιατί η απονομή δεν έλεγε να γίνει, και η Χούκλη προσπαθούσε να γεμίσει το νεκρό χρόνο κάνοντας βλακώδεις ερωτήσεις αθλητικού περιεχομένου στους εκεί δημοσιογράφους. Αυτοί μιλούσαν για το triple crown που είχε πετύχει ο Παναθηναϊκός, και η Χούκλη το είπε «τριπλ κρόουν» · το «τριπλό στέμμα» δεν της προέκυψε, παρά τη θητεία της στο "Ομιλείτε ελληνικά".

Τελικά έγινε η απονομή, και η δημοσιογράφος αποφάσισε να επιστρέψει στο «φλέγον» πρώτο θέμα του δελτίου της, πλην όμως «Το κύκλωμα έπεσε, θα προσπαθήσουμε να συνδεθούμε με τους συναδέλφους αργότερα. Ας περάσουμε στο επόμενο θέμα του δελτίου μας: ΚΑΜΙΝΙ ΚΥΡΙΕΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΙ Η ΑΘΗΝΑ ΣΗΜΕΡΑ…»

Είπαμε, σοβαρό κανάλι η ΝΕΤ...

Το ρήμα "δέχομαι" σε παθητική διάθεση

Τρία παραδείγματα με το ρήμα "δέχομαι" σε παθητική διάθεση, από τις Αποστολικές Διαταγές (3ος-4ος αι. μ.Χ.)

Εἴ τις κληρικὸς διὰ φόβον ἀνθρώπινον, Ἰουδαίου ἢ Ἕλληνος ἢ αἱρετικοῦ, ἀρνήσεται, εἰ μὲν τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, ἀποβαλλέσθω• εἰ δὲ τὸ ὄνομα τοῦ κληρικοῦ, καθαιρείσθω• μετανοήσας δέ, ὡς λαϊκὸς δεχθήτω. (κανόνας ΞΒ')

Ἐάν τις δαίμονα ἔχῃ, κληρικὸς μὴ γινέσθω, ἀλλὰ μηδὲ τοῖς πιστοῖς συνευχέσθω• καθαρισθεὶς δέ, προσδεχέσθω, καί, ἐὰν ᾖ ἄξιος, γινέσθω. (κανόνας ΟΘ')

Στο τρίτο μάλιστα παράδειγμα, εκτός από το "προσδεχθῇ", έχουμε επιπλέον και δύο μετοχές, μέση και παθητική: δεξάμενος-δεχθείς:

Εἴ τις κληρικός ἢ λαϊκός ἀφωρισμένος, ἤτοι ἄδεκτος, ἀπελθὼν ἐν ἑτέρᾳ πόλει προσδεχθῇ ἄνευ γραμμάτων συστατικῶν, ἀφοριζέσθω καὶ ὁ δεξάμενος, καὶ ὁ δεχθείς. (κανόνας ΙΒ')

υπερκεράζω

Λέι το "Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής" (ΛΚΝ):

«Υπερκεράζω, -ομαι: σε μια σύγκρουση, σε μια αναμέτρηση περνώ πιο μπροστά, προχωρώ πιο πέρα.»

Σε μια σίγκρυσι, ιπάρχει αντίπερα στρατόπεδο. Σε αφτί τιν περίπτοσι, τι σιμένι «περνώ πιο μπροστά»; Από πιόν; Από τον σιμπολεμιστί μυ, καθώς εφορμύμε εναντίον τυ εχθρύ; ί μίπος διαπερνό τιν αντίπαλι παράταξι κε βρίσκομε «πιο πέρα» απ’ αφτίν, πίσο διλ. απ’ τις γραμές τις;

Σε μια αναμέτρισι, αντιθέτος, π.χ. σ’ έναν αγόνα δρόμυ, κινύμε προς τιν ίδια κατέφθινσι με τον αντίπαλό μυ, οπότε βγένι νόιμα. Κε εδό όμος, θα μπορύσε να ίνε πολί σαφέστερο κε να λέι: «σε μια αναμέτρηση περνώ πιο μπροστά από τον αντίπαλό μου, τον αφήνω πίσω· σε μια σύγκριση, ξεπερνώ το συγκρινόμενο».

Το ερμίνεβμα διλαδί πάσχι σοβαρά, κιρίος ος προς το «σύγκρουση» [ακιρότητα;], αλά κε ος προς το «αναμέτρηση» [αοριστία, κακό γράψιμο, έλιψι παραστατικότιτας].