Τρίτη, Φεβρουαρίου 06, 2007

υπερκεράζω

Λέι το "Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής" (ΛΚΝ):

«Υπερκεράζω, -ομαι: σε μια σύγκρουση, σε μια αναμέτρηση περνώ πιο μπροστά, προχωρώ πιο πέρα.»

Σε μια σίγκρυσι, ιπάρχει αντίπερα στρατόπεδο. Σε αφτί τιν περίπτοσι, τι σιμένι «περνώ πιο μπροστά»; Από πιόν; Από τον σιμπολεμιστί μυ, καθώς εφορμύμε εναντίον τυ εχθρύ; ί μίπος διαπερνό τιν αντίπαλι παράταξι κε βρίσκομε «πιο πέρα» απ’ αφτίν, πίσο διλ. απ’ τις γραμές τις;

Σε μια αναμέτρισι, αντιθέτος, π.χ. σ’ έναν αγόνα δρόμυ, κινύμε προς τιν ίδια κατέφθινσι με τον αντίπαλό μυ, οπότε βγένι νόιμα. Κε εδό όμος, θα μπορύσε να ίνε πολί σαφέστερο κε να λέι: «σε μια αναμέτρηση περνώ πιο μπροστά από τον αντίπαλό μου, τον αφήνω πίσω· σε μια σύγκριση, ξεπερνώ το συγκρινόμενο».

Το ερμίνεβμα διλαδί πάσχι σοβαρά, κιρίος ος προς το «σύγκρουση» [ακιρότητα;], αλά κε ος προς το «αναμέτρηση» [αοριστία, κακό γράψιμο, έλιψι παραστατικότιτας].

2 σχόλια:

Dr Moshe είπε...

Αγαπητέ κ. Κουρεμένε,

Εντελώς τυχαία είδα το σημείωμά σας και συμφωνώ με τις διαπιστώσεις σας για την ατέλεια του ερμηνεύματος.

Το ελνστ. ὑπερκερῶ (-άω) σήμαινε «κυκλώνω την πτέρυγα (το κέρας) μιας παρατάξεως» και θα έκρινα καλύτερη απόδοση το συνώνυμο «υπερφαλαγγίζω». Βεβαίως, ένα από τα αξιώματα της λεξικογραφίας είναι να μη χρησιμοποιούμε συνώνυμα ως ερμηνεύματα (σε ερμηνευτικά λεξικά), επειδή μπορεί και αυτά να χρειάζονται εκ νέου εξήγηση, αλλά στην προκειμένη περίπτωση μπορούμε να δώσουμε πλήρη ορισμό και να ακολουθήσει το συνώνυμο.

Υ.Γ. Με παραξένεψε, ομολογώ, η μονοφθογγισμένη γραφή σας, αλλά υποθέτω ότι θα έχετε τους λόγους σας. :-)

Ευχαριστώ για τη φιλοξενία.

Costas N. Kouremenos είπε...

Αγαπητέ δόκτωρ,

Ευχαριστώ για το σχόλιό σας. Ο λόγος που γράφω καμιά φορά μονοφθογγικά είναι γιατί, μολονότι για διάφορους λόγους δεν το προτείνω σα σύστημα, διαφωνώ με όσους υποστηρίζουν ότι είναι αντιαισθητικό και αδύνατο να διαβαστεί. Αυτές οι "αντιαισθητικότητες" και τα "αδύνατα" είναι καθαρά θέμα συνήθειας. Έτσι, με πιάνει πού και πού να παίξω με αυτή την άλλη, πολύ απλούστερη γραφή, που προσωπικά μου αρέσει. Γενικά, θεωρώ τη γραφή σύμβαση, και είναι πιστεύω καλό να παραβαίνουμε κάθε τόσο τις συμβάσεις, ώστε να μην τις φετιχοποιούμε.