Μεταρρύθμιση ή αντεπανάσταση;

Προ ημερών η γραμματέας του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα πήγε στην Πάτρα (για μια εκδήλωση για τον Μπελογιάννη, νομίζω —πάντως, όχι για τον Πλουμπίδη...) και είπε τα εξής φαιδρά (τα παίρνω από αριστερή εφημερίδα της Πάτρας):

Στο σεισμό της αντεπανάστασης, που οι δονήσεις του έφθασαν μέχρι εμάς, όπως και σε όλα τα κομμουνιστικά κόμματα, εμείς αντέξαμε έστω και με απώλειες. Ο αντίπαλος δεν δικαιώθηκε, δεν ξεμπέρδεψε μαζί μας όπως πίστευε το 1991. Λίγο καιρό μετά άρχισε να μας ξαναβρίσκει μπροστά του με νέα δύναμη και ορμή. Κρατήσαμε, σηκωθήκαμε, ανασυγκροτηθήκαμε, διαμορφώσαμε πρόγραμμα, μελετήσαμε και μελετάμε την πορεία οικοδόμησης του σοσιαλισμού, για να βγάλουμε συμπεράσματα, εκεί που χρειάζεται θα κάνουμε κριτική και όπου πρέπει και αυτοκριτική. Ήδη το κάναμε σε μια πρώτη φάση το 1995.

(...)

Δεν μπορούμε να προεξοφλήσουμε τι θα γράφει μετά από 30 και 40 χρόνια η ιστορία του κόμματος για την περίοδο 1991 και τα κατοπινά δύσκολα χρόνια. Νομίζουμε, όμως, ότι όποια κριτική και αν γίνει στο μέλλον για εμάς σήμερα, ένα πράγμα δεν πρόκειται να αγνοηθεί: ότι φθάσαμε στο χείλος του γκρεμού και δεν πέσαμε, σε μια περίοδο που κομμουνιστικά κόμματα άλλαζαν τα σφυροδρέπανα, ενώ κομματικές ηγεσίες των πρώην σοσιαλιστικών χωρών γίνονται οι ντροπιασμένοι ηγέτες της καπιταλιστικής παλινόρθωσης. Οι επόμενες γενιές θα είναι καλύτερες από εμάς σίγουρα, σε ένα βαθμό όμως θα το οφείλουν και στη στάση που κρατήσαμε στα πέτρινα χρόνια της σαρωτικής αντεπανάστασης.

Ετάραξεν η καρδία μου, μπροστά σ' αυτή την εκ βαθέων πολιτική διαθήκη για τα "πέτρινα χρόνια της σαρωτικής αντεπανάστασης". Μόνο που στις αντεπαναστάσεις έχουμε έξωθεν ένοπλες επεμβάσεις, εμφύλιους πολέμους, σφαγές κλπ. Πού 'ν' τα όλα αυτά; Αλλά για την Παπαρήγα, η αυτοκατάργηση του "υπαρκτού σοσιαλισμού", λόγω της απόφασης της ελίτ του ότι δεν τον είχε πια ανάγκη, ονομάζεται αντεπανάσταση. Πιο σωστή η πρόβλεψη του συναρχιτέκτονα, μαζί με τον Λένιν, της μπολσεβίκικης κομματικής διχτατορίας, του Τρότσκι: το "εκφυλισμένο εργατικό κράτος" (ο κατ' άλλους κρατικός ή γραφειοκρατικός καπιταλισμός) παλινόρθωσε εντέλει από μόνο του τον καπιταλισμό. Αυτοί μάλιστα που, μιλώντας για γραφειοκρατικό καπιταλισμό, τόνιζαν, όπως ο Καστοριάδης ως και τη δεκαετία του '80, τη σφριγηλότητα του νέου αυτού συστήματος ταξικής κυριαρχίας και παραγωγικών σχέσεων, έπεσαν έξω. Ο "φτωχός συγγενής" του καπιταλισμού της αγοράς παραήταν φτωχός για να παίξει για πολύ το ρόλο του μπαμπούλα. Ο "υπαρκτός σοσιαλισμός" αποδείχτηκε ένας χάρτινος τίγρης, αφού όμως πρώτα ξέσκισε με τα νύχια του εκατομμύρια ζωές και δισεκατομμύρια όνειρα.