Δια τεσσάρων...τέσσαρα

Σήμερα Κυριακή το μεσημέρι είχε στο Κανάλι της Βουλής (αυτό που θέλουν να καταργήσουν, ώστε να βλέπουμε μόνο τούρκικα σίριαλ), με τίτλο Αποκάλυψη, μια εκπομπή του γαλλικού Arte (να καταργηθεί κι αυτό!) για τον άγιο Ειρηναίο της Λυόν, ο οποίος, λέει, ήταν αυτός που κυρίως εισηγήθηκε επιτυχώς τη διαμόρφωση του κανόνα της Καινής Διαθήκης όχι με 1 αλλά με 4 Ευαγγέλια. Και εξηγούσε η εκπομπή πως υπήρχε διαμάχη για το θέμα και πρόταση να προκριθεί μόνο 1, προφανώς εκείνο που προτιμούσε η κάθε ομάδα πίεσης. Η μάχη ήταν μεταξύ των Ευαγγελίων Ματθαίου και Λουκά, αν θυμάμαι καλά, ενώ του Μάρκου και του Ιωάννη ήταν κάπως στα αζήτητα, δεν είχαν ισχυρό λομπίστα. Υπήρχε επίσης η άποψη να γραφτεί και εντέλει να προμοταριστεί και να κυριαρχήσει ένα Ευαγγέλιο, το Δια Τεσσάρων του Μαρκίωνα, που θα συγχώνευε τα 4 απαλείφοντας τις μεταξύ τους διαφορές ή και αντιφάσεις και θα έδινε τη μία και μοναδική αποδεκτή, και σε βάθος χρόνου "αυθεντική", εκδοχή των γεγονότων. Όλα αυτά τελικά δεν επικράτησαν, έλεγε η εκπομπή δια στόματος πλήθους ειδικών, παρά επικράτησε η άποψη του Ειρηναίου, ότι δηλ. θα αφήσουμε τις διαφορές και τις αντιφάσεις και θα αναθέσουμε στην Εξηγητική το έργο του σχολιασμού τους, εις τους αιώνας των αιώνων.

Μάλλον θα πρέπει να προσθέσω λοιπόν τον (άγιο) Ειρηναίο στη νοητή πινακοθήκη των αγίων μου, αφού απέτρεψε, απ' ό,τι φαίνεται, τη μία και μοναδική εκδοχή της ιστορίας, ως Ρασομόν avant l'heure. Βέβαια η πλαστικότητα των ελληνικών μύθων είναι απείρως πιο ανοιχτή στις ερμηνείες και μεθερμηνείες απ' όσο τα μόλις 4 Ευαγγέλια του ορθόδοξου χριστιανισμού, αλλά, με δεδομένη την απείρως μεγαλύτερη (και συνεχιζόμενη) σημασία της χριστιανικής θρησκείας στην παγκόσμια ιστορία, ίσως η τετραφωνία αυτή να βαραίνει περισσότερο για την ιστορία της ελευθερίας απ' ό,τι η ελληνική πολυθεϊστική πολυφωνία με την απουσία Κανόνα (κάνοντας αφαίρεση της επίδρασης της τελευταίας στην ανάπτυξη της ελληνικής φιλοσοφίας).