Σήμερα άκουσα/είδα δύο λάθος γενικές, αντικείμενα ρήματος:
Της μουσικής επιμελήθηκε η...
Έτσι είπε παρουσιαστής στο ραδιόφωνο της ΕΡΑ-2 ή όπως διάολο τη λένε, στα 105,8 στα FM, πρωινιάτικα στις 7 η ώρα, και μ' έστειλε.
Η Καθημερινή, πάλι (Σταύρος Τζίμας), στο φύλλο της 19ης Αυγούστου, στο πρωτοσέλιδο, μου 'βγαλε το μάτι (όρθιος, στο περίπτερο) μεσημεριάτικα: "Δεν αντέχουν βεβαίως κριτικής ισχυρισμοί..."
Οι γενικές έχουν πάρει διαστάσεις επιδημίας. Ζητείται βιογλωσσολόγος να ερευνήσει το θέμα. Έχω την αίσθηση πως οτιδήποτε είναι έστω καθ' υποψίαν ή ακόμη και κατά φαντασίαν λόγιο ή απλώς σοβαροφανές ή απλούστατα σοβαρό σαν έκφραση (π.χ. Δεν αντέχουν σε κριτική ισχυρισμοί...) πυροδοτεί μια γενικογόνο ορμόνη στον εγκέφαλο αρθρογράφων (ή διορθωτών), παρουσιαστών κ.ά.
Αναρτήσεις
3 σχόλια:
Katarxhn (fantazomai to "katarxas" einai la8os ;) mou aresei polu to blog sou. Eimai 10 xronia sto e3wteriko kai ta ellinika mou exoun deinopa8hsei.
Eimai sxedon sigouros omws oti to to rhma epimeloume suntassetai me th genikh.
Epishs apo dikh mou skopia blepw oti h genikh mallon xrishmopoietai olo kai ligotero! Shmera petuxa sto "Bhma ths Kyriakhs", selida A18, ena ar8ro pou 3ekinouse me thn protash: "Gia mia seira istorikous logous...", enw fantazomai pws 8a eprepe na pei: "gia mia seira istorikwn logwn...".
Me filikous xairetismous,
N.
Αγαπητέ Ν., χαίρομαι που σ' αρέσει το μπλογκ μου και σ' ευχαριστώ για το σχόλιό σου.
Όσον αφορά το καταρχήν vs. καταρχάς, πρόκειται για δύο λέξεις που εμφανίζονται με πραχτικά ταυτόσημο νόημα, η πρώτη με 576.000 εμφανίσεις και η δεύτερη με 374.000 εμφανίσεις στο Google Search. Παρ'όλα αυτά, αν θες ένα κλικ παραπάνω ακρίβειας, δες τούτο το σύνδεσμο: http://eng.proz.com/kudoz/greek_to_english/linguistics/1330027-καταρχήν_vs_καταρχάς.html
Τα ίδια με αυτά που λέει στον παραπάνω σύνδεσμο θα βρεις και αν κοιτάξεις στο ονλάιν Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (http://www.komvos.edu.gr/dictionaries/dictonline/DictOnLineTri.htm), αφενός στο λήμμα 'καταρχήν' και αφετέρου στο λήμμα κατά1, όπου, μέσα στο σώμα του λήμματος, θα βρεις την έκφραση 'κατ' αρχάς' (ενώ σαν μία λέξη, 'καταρχάς', το λεξικό αυτό δεν την έχει).
Όσον αφορά τη σύνταξη του ρήματος 'επιμελούμαι', μπορείς, στο ίδιο λεξικό, να κοιτάξεις στη λέξη 'επιμελούμαι', όπου λέει:
επιμελούμαι [epimelúme] P10.9β : φροντίζω για κτ. και ιδίως ασχολούμαι με ένα συγκεκριμένο τομέα στα πλαίσια μιας εργασίας: Tην έκδοση του βιβλίου την επιμελήθηκε ο ίδιος ο συγγραφέας.
Όσον αφορά το ότι η γενική μάλλον χρησιμοποιείται όλο και λιγότερο, έχω να πω ότι αυτό αποτελεί τη βασική τάση της νεοελληνικής, η οποία ιστορικά αντικαθιστά αυτή την πτώση με αιτιατική, είτε σκέτη είτε με την πρόθεση 'από'. Εγώ, αυτό που καυτηριάζω, είναι η καταχρηστική χρήση της γενικής σε περιπτώσεις που ουδέποτε χρησιμοποιόταν.
Όσον αφορά το συγκεκριμένο παράδειγμα που δίνεις από το Βήμα της Κυριακής, φρονώ ότι στέκουν και οι δύο συντάξεις (για μια σειρά ιστορικούς λόγους / ιστορικών λόγων), και προσωπικά προτιμώ την πρώτη, αυτήν δηλαδή που ξένισε εσένα.
Στο ίδιο Λεξικό που προανάφερα, στο λήμμα 'σειρά', μπορείς να βρεις παραδείγματα και των δύο, ή μάλλον και των τριών συντάξεων (γενική, σκέτη αιτιατική, από + αιτιατική).
Στο μέλλον, λοιπόν, όταν προβληματίζεσαι για μια χρήση, σου συνιστώ να συμβουλεύεσαι πρώτα αυτό το ονλάιν λεξικό, που είναι ό,τι πιο έγκυρο αυτή τη στιγμή, σε συνδυασμό βέβαια με τη νέα ιντερνετική πρακτική που λέγεται Search function. Μόνο που για να έχεις μπόλικα αποτελέσματα, θα πρέπει να χρησιμοποιείς στην αναζήτησή σου το ελληνικό αλφάβητο.
Φιλικά
Κώστας
Στην αρχαία ελληνική τα ρήματα επιμέλειας και φροντίδας (και πολλά πολλά άλλα) παίρνουν αντικείμενο σε γενική.
Δημοσίευση σχολίου