Carl Ridd = Ριντ | Herbert Read και John Reed = Ρίιντ (και όχι Ρηντ)

Γνωστή η συζήτηση για τη μεταγραφή των ξένων κύριων ονομάτων στα ελληνικά, και αν πρέπει να απλογραφούμε ή να προσπαθούμε να ανακαλέσουμε, με την ελληνική μας απόδοση, την ξένη ορθογραφία. Το θέμα δεν λύνεται εύκολα. Τέλος πάντων, μια κλασική περίπτωση είναι τα αγγλικά ονόματα τύπου Ridd και Read/Reed, με βραχύ και μακρό φωνήεν ι. Πρόκειται για συχνότατη περίπτωση. Δύο λοιπόν λύσεις μεταγραφής μάς προτείνονται: Ριντ και Ρηντ. Το Ρηντ υποτίθεται ότι ανακαλεί την ξένη γραφή και τη μακρότητα του φωνήεντος. Αλλά βέβαια η ξένη γραφή μπορεί να είναι Reed (John) αλλά και Read (Herbert) ή ποιος ξέρει τι άλλο ακόμα, αφού ως γνωστόν η αγγλική ορθογραφία είναι τρις χειρότερη από την ελληνική. Άρα την ξένη γραφή δεν την ποριζόμαστε με τη γραφή Ρηντ. Απομένει το δεύτερο σκέλος του επιχειρήματος, ότι δηλαδή με τη γραφή Ρηντ καταλαβαίνουμε πως το φωνήεν στην ξένη γλώσσα είναι μακρό. Εδώ υπάρχουν δύο ενστάσεις:

1) Τι τον νοιάζει τον Έλληνα αν το φωνήεν στην ξένη γλώσσα είναι μακρό, αφού στην ελληνική γραφή, που του προτείνεται, θα διαβάσει το φωνήεν βραχύ; Το μόνο που μπορεί να νοιάζει τον Έλληνα αναγνώστη είναι η ξένη γραφή του ονόματος, για βιβλιογραφικούς και άλλους παρόμοιους λόγους, μα όπως είδαμε αυτό δεν του το εξασφαλίζει η γραφή Ρηντ, ούτε καμιά άλλη, παρά μόνο η ξένη γραφή του ονόματος, το να μη μεταγράφουμε δηλαδή καθόλου τα ονόματα (ως γνωστόν, υπάρχει και αυτή η σχολή).

2) Πόσοι αναγνώστες γνωρίζουν αυτή τη σύμβαση, ότι δηλαδή Ρηντ ίσον μακρό φωνήεν;

Γι' αυτούς τους λόγους, δε μου λέει τίποτα η γραφή Ρηντ. Δε με καλύπτει όμως ούτε η μία και μοναδική γραφή Ριντ για όλα τα Ridd, Read, Reed κλπ., αφού η διαφορά μακρού και βραχέος ι στα αγγλικά είναι ουσιωδέστατη. Θα μπορούσε λοιπόν να υπάρξει μια τρίτη λύση, η λύση Ριντ και Ρίιντ. Δύο ι, δηλαδή, όταν το ι είναι μακρό. Γι' αυτό, αντί για τις δύο διαφορετικές αποδόσεις του John Reed, του συγγραφέα των 10 Ημερών που Συγκλόνισαν τον Κόσμο, που βρίσκουμε στο www.biblionet.gr, δηλαδή τη γραφή Ριντ και τη γραφή Ρηντ, ανάλογα με τον εκδότη, εγώ προτείνω να γράφεται Τζον Ρίιντ, ώστε να μπορεί τουλάχιστον ο κόσμος να διαβάζει το όνομα σωστά.

Κάποιοι λένε πως αυτό είναι πολύ αφύσικο στα ελληνικά. Και όμως, η προφορά, ακόμα και η εικόνα δύο διαδοχικών όμοιων φωνηέντων υπάρχει έτσι κι αλλιώς στη γλώσσα μας –δεν είναι κανένα σκάνδαλο (διίσταμαι, διυλίζω, διφυΐα, ποίηση, η οίηση [3 ι εδώ!]..., ως και το ακουστικώς αηδές: "οι Ηοίες του Ησιόδου" [ακούστε το όμως σε 'ερασμιακή': αι Ηοίαι = χάι Χεεόιαϊ! Ωραίο, ε; ινδιάνικο!]). Επίσης, γράφουμε Maastricht = Μάαστριχτ, Haas = Χάας. Όλα αυτά δεν μας πειράζουν. Ο μακαρίτης ο Ρολφ Πόλε μου έλεγε ότι, όταν είχε έρθει στην Ελλάδα, είχε σκεφτεί να ζητήσει να γράφουν τ' όνομά του Πόολε, γιατί τον ενοχλούσε το άκουσμα  Πόλε (και όχι βέβαια η γραφή, που είναι σχεδόν ίδια με τη γερμανική: Pohle!), αλλά τελικά υποτάχτηκε στη μοίρα του, γιατί φοβήθηκε ότι θα ήταν πολύ σνομπ να ζητήσει κάτι τέτοιο. Πράγματι, το να γράφεται το όνομά του Πόολε θα είχε ένα νόημα. Αντιθέτως, το να γράφεται Πώλε, θα ήταν πολύ... κωλέ!